Dân ca không chỉ là tiếng nói chứa đựng tâm tư, tình cảm của người lao động mà còn là kho tàng kinh nghiệm sống quý báu muôn đời lưu truyền. Mở từng trang ca dao, ta thấy cuộc sống của người xưa chìm trong sương khói của quá khứ. Đặc biệt, lời ăn tiếng nói trong giao tiếp của con người luôn được người xưa coi trọng và hiển nhiên là một trong những chuẩn mực đạo đức đúng đắn cần tuân theo.
Ông bà ta rất coi trọng lời ăn, tiếng nói, cách cư xử giữa người với người và dựa vào đó để đánh giá một cá nhân như thế nào.
“Chim khôn kêu tiếng rảnh rang
Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe”
Lời khéo thu phục lòng người
Câu tục ngữ này rất rõ ràng về mặt ngữ âm và ngữ nghĩa. Những chú chim khôn ca hát tự do, tao nhã và sống động. Nhưng người khôn ngoan luôn biết cách ăn nói nhẹ nhàng, khéo léo, dễ lấy lòng người nghe.
Giao tiếp là chìa khóa của cuộc sống vì ai cũng thích nghe những lời dịu dàng. Không ai chấp nhận việc người đối diện có hành vi thô lỗ, thô lỗ hay lời nói thô lỗ với mình. Ông bà ta cũng nói “Nỗi đau từ cái miệng mà ra”, vì vậy học nói hay cũng là một trong những bài học quan trọng.
Ai cũng có thể “nói hươu nói vượn”, nói bậy theo bản năng, nhưng biết kiềm chế cảm xúc và lựa chọn “lời hoa mỹ” để thốt ra mới thực sự là bản lĩnh. Không phải tự nhiên mà người xưa nói “Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe”. Chắc hẳn từng câu, từng chữ bạn nói đều phản ánh phần nào con người thật của bạn.
Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe
Mỗi ngày, chúng ta sẽ có cơ hội tiếp xúc với rất nhiều người và hầu hết họ đều không giống nhau. Đó có thể là người thân, bạn bè, đồng nghiệp hay thậm chí là một người lạ mà chúng ta gặp trên đường. Nhưng nhìn chung, mỗi người lại mang đến cho bạn những cảm nhận khác nhau. Đó có thể là người cho bạn cảm giác họ rất đơn giản, hay người có đầu óc, nhiệt tình hay người có suy nghĩ tiêu cực, v.v.
Tôi có thói quen đọc vị người đối diện qua quan sát và cảm nhận của mình. Trên thực tế, khi gặp một người lần đầu tiên, chúng ta có thể phần nào phác họa được tính cách của họ. Tuy nhiên, bạn muốn biết dự đoán của mình có chính xác hay không, bạn phải kiểm tra nó nhiều hơn theo thời gian. Đó cũng là kỹ năng cơ bản để bạn biết cách làm hài lòng ai đó hay hiểu đơn giản là tránh xung đột với họ.
Ông bà dạy đúng đấy, người khôn ngoan thường rất khéo léo trong cách cư xử và lời nói. Họ luôn biết cách hòa giải cuộc trò chuyện và nói những lời dễ chịu ngay cả khi điều đó trái ngược với bạn. Theo một cách nào đó, họ không cho bạn lý do gì để tức giận ngay cả khi bạn “phản đòn”. Được như vậy là tốt rồi, không giả tạo đâu, chính sự khéo léo khiến bạn luôn được lợi. Đôi khi thẳng thắn cũng không sao, nhưng bạn nên phân biệt giữa khi nào nên thẳng thắn và khi nào không.
Điều chỉnh cảm xúc là bản lĩnh
Tại sao tôi nói như vậy? Bởi lẽ, tùy trường hợp và hoàn cảnh mà chúng ta ứng xử sao cho phù hợp nhất. Nhiều người cho rằng người có mồm mép thường xấu xí, chẳng qua họ hơn người ở chỗ biết giả tạo mà thôi. Thực ra không, thông minh và lanh lợi không có gì xấu. Thậm chí, đó là bí quyết giúp ích rất nhiều để mang đến thành công cho chúng tôi. Vì rõ ràng, tất cả chúng ta đều muốn nghe những lời lịch sự hơn là những lời cay nghiệt từ người khác.
Bạn có gặp trường hợp tương tự như tôi không? Rằng chỉ đôi lần với một người, ta đã phần nào đoán biết được người đó qua lời nói, cử chỉ. Cách họ nói chuyện, ngữ điệu và cách phát âm, cách họ sử dụng câu, v.v., tất cả đều phản ánh con người họ. Họ thật thà, kiêu ngạo hay khôn ngoan trong giao tiếp? Tất cả mọi thứ có thể được nhìn thấy bởi bạn.
Trong cuộc sống, chúng ta không tránh khỏi những trường hợp nóng giận mất kiểm soát. Đó là lúc bạn thể hiện bản lĩnh của mình. Nếu bạn có thể giữ bình tĩnh trong những tình huống đó thì bạn rất tốt, còn không thì cũng không sao. Chúng ta vẫn có thể khắc phục điều đó từ từ bằng cách luyện tập.
Không bao giờ là quá muộn nếu bạn biết cố gắng
Trên thực tế, người thật thà luôn chiếm được cảm tình của người đối diện. Bởi vì họ không biết nói những lời tử tế, nhưng tất cả đều là chân thành. Có thể, họ không khéo bày tỏ nhưng tấm lòng thì không thể giấu được.
Ở thời đại này, những người trẻ tuổi, thậm chí còn rất trẻ đã khoe khoang là không thèm nhìn mặt ai. Mở miệng là xưng hô anh chị em, nói năng tục tĩu. Trong thời đại mới, ngay cả cách ứng xử hay giao tiếp hàng ngày cũng trở nên mới mẻ?
Tất cả chúng ta đều hy vọng rằng thế giới sẽ trở thành một nơi tốt đẹp hơn và con cái chúng ta sẽ biết giá trị của mọi thứ. Một lời nói ra thì dễ, nhưng có thể ảnh hưởng đến nhiều người, nhiều việc. Nhìn lớp trẻ “hung hãn” và ngông cuồng, chúng ta hãy rút ra bài học cho mình về cách giáo dục con trẻ. Hãy dành nhiều thời gian trò chuyện với con để con hiểu giá trị của những lời nói tử tế trước khi quá muộn.
Kết
Mọi thứ đều cần có thời gian để tìm hiểu. Có người bẩm sinh đã có năng lực học tập tốt, có người cần phải nỗ lực và cố gắng hơn theo thời gian. Nhưng nhìn chung, người có tâm luôn được đền đáp xứng đáng. Ngay cả khi bạn không thông minh để nói những lời tốt đẹp, hãy học cách bày tỏ chúng một cách chân thành. Chỉ cần một lời nói từ tận đáy lòng, người khác nhất định sẽ cảm nhận được điều đó bằng cách này hay cách khác.